एजेन्सी, २९ भदौ । जापानको इतिहासमा कालो अक्षरले लेखिएको मिति, ६ अगस्ट १९४५ कारण सारा संसारलाई थाहा छ, तर त्यो पीडा हिरोशिमाले मात्र महसुस गर्यो ।

करिब साढे चार हजार किलोग्राम तौलको युरेनियम गन टाइपको बम ‘लिटिल ब्वाई’ १९०० फिटको उचाइमा हावामा विस्फोट हुँदा हिरोसिमाको आकाशमा ६ हजार ४ सय फिटको दायराभित्र आएका धेरै सूर्यहरू एकसाथ जम्मा भएर नष्ट भएको जस्तो भएको थियो ।

बिहान ८ः१५ मा बम पड्किएपछि सहरमा रहेको घण्टाघरको ८ः१५ मा रोकिएको थियो । त्यस समयका धेरै घडीहरू अझै पनि संग्रहालयहरूमा छन्, जसमध्ये एउटा तस्विरमा देख्न सकिन्छ। आजसम्म यी घडीहरूमा ुविनाशको समयु (८ः१५) देखाइरहेको छ।

भनिन्छ हिरोशिमामा बम खस्दा समय रोकिएको थियो, जसको प्रमाण यी घडीहरूले दिन्छ । यस हमलामा करिब १।५ लाख मानिसको मृत्यु भएको र सहरका करिब ७० प्रतिशत भवन ध्वस्त भएको अनुमान गरिएको छ ।

धुवाँको मुस्लो सहरबाट करिब १०० माइल टाढा पनि देख्न सकिन्छ । त्यसबाट जापान पनि बाहिर निस्कन सकेन कि अगस्ट ९ मा अमेरिकाले जापानको दोस्रो सहर नागासाकीमा ‘फ्याट ब्वाय’ नामक परमाणु बम खसालेर ८० हजार मानिसले ज्यान गुमाए ।

जापानलाई झुकाउन बम खसालियो
पछिको रिपोर्टले हिरोशिमामा बम खसाल्न लागेको चालक दललाई पनि यसले निम्त्याउने विनाशको कुनै कल्पना नभएको बताउँछ। अमेरिकाले म्यानहट्टन प्रोजेक्ट अन्तर्गत विश्वको पहिलो परमाणु बम विकास गरेको थियो ।

जब यी तयार भए, अमेरिकाले तिनीहरूलाई जापानमा प्रयोग गर्ने निर्णय गर्यो । अमेरिकाको एउटै उद्देश्य दोस्रो विश्वयुद्धमा जापानलाई आत्मसमर्पण गर्न बाध्य पार्नु थियो ।

‘१ सय वर्षपछि पनि भुल्न सकिन्न
विमानको सह–पाइलट, क्याप्टेन लुइसले यो दृश्य आफ्नो लगबुकमा रेकर्ड गरे, जुन त्यो मिशनको एकमात्र मौजुद रेकर्ड हो । रोबर्ट ए. लुइसले आफ्नो लगबुकमा लेखे, ‘हे भगवान ! हामीले के गरिरहेका छौ ! म १०० वर्ष बाँचे भने पनि ती केही मिनेटहरू मेरो दिमागबाट निकाल्न सक्दिन।’

उनले यसलाई ‘अहिलेसम्मकै सबैभन्दा खराब विस्फोट’ भनेका छन् । पेन र पेन्सिलले लेखिएको यो लगबुक केही महिनाअघि हेरिटेज लिलामीमा करिब ४ करोड रुपैयाँमा बिक्री भएको थियो ।