एजेन्सी । स्थानीय समय अनुसार सोमबार साँझ ७.३५ बजे अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले अलकायदाका नेता अयमान अल जवाहिरी मारिएको विश्वलाई बताउनु भयो। जुलाई १ मा, बाइडेनलाई सीआईएले सम्पूर्ण अपरेशनको बारेमा जानकारी दिएको थियो । बिहीबार, जुलाई २८ मा उनले यो अपरेशनको लागि स्वीकृति दिए।

यही सिचुएसन कोठाबाट अमेरिकी राष्ट्रपतिले भियतनाम युद्धको आदेश दिएका थिए, जर्जबुश जुनियरले सेप्टेम्बर २००१ कोे आक्रमणपछि यही कोठामा बसेर अफगानिस्तानमा प्रवेश गर्ने योजना बनाएका थिए र आवामाले लादेन मारिएको दृश्य पनि यही कोठामा बसेर प्रतक्ष्य हेरेका थिए । यो कोठालाई कोड भाषामा सिटरुम भन्ने गरिएको छ । यो ह्वाइट हाउसको सबैभन्दा सुरक्षित स्थान हो । पेन्टागनले २०२१ म यस स्थानको स्तरोन्नतीका लागि सुरक्षा उपकरण जडान गर्न ४६ मिलियन डदरको बजेट प्रस्ताव गरेको थियो । तपाई यसलाई ह्वाइट हाउसको कमाण्ड सेन्टर पनि भन्न सक्नुहुन्छ ।

यसको निर्माण किन भयो ?
अमेरिकाका ३५ औं राष्ट्रपति जोन अफ केनेडीले यस्तो सिचुएसन कोठा बनाउने आइडिया प्रस्ताव गरेका थिए । अप्रिल १९६१ म क्य”बाका राष्ट्रपति फिडेल क्यास्ट्रोलाई हटाउन अमेरिकी सेनाले वे अफ पिग्स मिसन लञ्च गरेको थियो । यो मिसन प”र्णरूपमा विफल भयो र अमेरिकी सेनाले संसारभरी लज्जित हुनु परेको थियो । केनेडीले एउटा यस्तो ठाँउ होस् जहाँबाट ठिक समयमा सूचना लिन दिन सकियोस् भन्ने कल्पना गरे । उनले यस्तै सुरक्षित ठाउँमा सम्मेलन वा गोप्य रणनीति बनाउन पनि सकियोस् भन्ने बताउन’ भएको थियो ।
यसपछि ह्वाइट हाउसभित्रै अन्डरग्राउण्ड सिचुएसन कोठा बनाइयो । ५ हजार स्वाइरफिट भएको यो कम्पेक्समा ७ कोठा छन् । यसलाई राष्ट्रिय सुरक्षासँग सम्वन्धित एजेण्डामा छलफल गर्न बनाइएको हो । यही ठाउँमा राष्ट्रपतिलाई गुप्तचरीको वारेमा ब्रिफिङ गरिन्छ र उनले त्यस योजनाको अनुमति दिन्छन् । केही मानिस यो बंकरजस्तो भएको बताउँछन् तर, त्यस्तो छैन । यहाँ केही झ्यालहरू पनि छन् तर, सुरक्षा धेरै कडा छ । यहाँ हरेक समय स्टाफ तैनाथ हुन्छन् ।

हरेक ठाउँमा स्टाफको तैनाथी
सिचुएसन रुम नजिक आफ्नो एउटा स्टाफ हुन्छ । पाँच टिम भएको यो स्टाफमा तीनजना डिउटी अफिसर, एक जना कम्युनिकेशन अफिसर र एकजना गुप्तचरका अफिसर हुन्छन् । हरेक टिमसँग अलग –अलग एजेन्सीका स्टाफका पुल हुन्छन् । करिव ३० सिनियर अफिसर यसमा सामेल हुन्छन् जो गुप्तचरबाहेक सेनाका पनि हुन्छन् । यो टिमका सदस्यहरूको चयन धेरै मुस्किल किसिमको हुन्छ र यीनिहरूले २४ सैं घण्टा सतर्क रहनु पर्छ । यी सदस्यले हरेक ठूला घटनाक्रमलाई हेरिरहेका हुन्छन् र सिनियर ह्वाइट हाउस स्टाफलाई जानकारी दिन्छन् ।

गोप्य सेवाका कर्मचारी
ह्वाइट हाउसका बाँकी कर्मचारीहरू जस्तै, सिचुएसन रुमका कर्मचारीहरूसँग पनि सेक्रेट सर्भिस पर्सनलदेखि लिएर विभिन्न प्रविधिहरू हुन्छन्। यहाँका कार्यालय र प्रविधिबारे कसैलाई जानकारी दिइदैन। तर त्यहाँ प्रविधिहरू छन् जसले बगहरू पत्ता लगाउन सक्छ।

यहाँ विभिन्न इलेक्ट्रोनिक उपकरणहरू , बहु कम्प्युटर टर्मिनलहरू, टिभी स्क्रिनहरू र भिडियो कन्फरेन्सिङहरूमा दायराहरू उपलब्ध छन् । यसबाहेक सुरक्षित टेलिफोन लाइन र सञ्चार उपकरणहरू पनि छन् जसको सहायताले राष्ट्रपतिले विश्वका विभिन्न भागमा रहेकाका विदेशी नेता तथा अमेरिकी सरकारका प्रतिनिधिसँग कुरा गर्न सक्छन् । उनीहरूबीच के करा भयो भन्ने कसैलाई जानकारी हँदैन ।

सर्वसाधारणले प्रवेश पाउँछन् ?
ह्वाइट हाउसको सिचुएसन रुमले राष्ट्रपति, राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार र राष्ट्रिय सुरक्षा केन्द्रका कर्मचारीलाई मात्र प्रवेश अनुमति दिन्छ। यस ठाउँमा आतंकवादविरुद्धको रणनीतिका अलावा हरेक ठूला मिशनको तयारीदेखि राष्ट्रिय सुरक्षा नीतिको कार्यान्वयनसम्म हुन्छ। यहाँ तैनाथ कर्मचारीले सिफ्ट अनुसार आफ्नो काम गर्छन् ।

यो वर्ष २००६ मा पुनर्निर्माण गरिएको थियो। त्यसपछि यहाँ मुख्य सम्मेलन कक्ष र सुरक्षित भिडियो प्रसारण साइट तयार गरिएको थियो। यी दुबै कोठाहरू जर्ज डब्लु बुश र रोनाल्ड रेगन पुस्तकालयहरूमा छन्। आजसम्म जति जनताले सिचुएसन रुमको भ्रमण गरे त्यो सिमित ठाउँ मात्र हो । सबै ठाउँ सबैलाई देखाइदैन । यस बाहेक धेरै हलिउड अभिनेता र निर्देशकहरू फिल्मको अनुसन्धानका लागि यहाँ घुम्न आएका छन् ।

धेरै ऐतिहासिक क्षणहरू
यो ठाउँ धेरै ऐतिहासिक अवसरहरूको साक्षी बनेको छ, तर डिसेम्बर २०१७ मा यस्तो मौका आयो जुन अझै पनि मानिसले विर्सन सकेका छैनन् । त्यसबेला राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले सोही ठाउँमा चिफ अफ स्टाफ जोन केलीलाई पदबाट हटाएका थिए।

यसपछि पूर्व ह्यान्डीम्यान ओमारोसा मनिगाल्ट न्युम्यानलाई पनि सोही ठाउँबाट बर्खास्त गरिएको थियो ।