एजेन्सी, १५ कात्तिक । मंगल ग्रहमा कुनै समय समुद्र थियो कि थिएन भन्ने विषयमा विश्वभरका वैज्ञानिकहरूले लामो समयदेखि बहस गरिरहेका छन् । अब वैज्ञानिकहरूले रातो ग्रहमा पुरानो समुद्रको प्रमाण फेला पारेका छन् । भौगोलिक तथ्याङ्कको आधारमा, अनुसन्धानकर्ताहरूले स्पष्ट प्रमाण फेला पारेका छन् कि मंगल ग्रहमा ३.५ बिलियन वर्ष पहिले समुद्र तट थियो ।

यो करिब ९०० मिटर गहिरो र हजारौं वर्ग किलोमिटर क्षेत्रफलमा फैलिएको थियो । यो खोजसँगै मंगल ग्रहमा जीवनको सम्भावना पहिलेको तुलनामा निकै बढेको छ । वैज्ञानिकहरूले नक्सा प्रयोग गरे र मंगल ग्रहको उत्तरमा एउटा महासागरको प्रमाण फेला पारे ।

यी नक्साहरू अहिलेसम्मको सबैभन्दा विश्वस्त प्रमाण हुन् कि मंगल ग्रहमा कुनै समय समुन्द्रको सतहमा लगातार वृद्धि भएको थियो र न्यानो र आर्द्र जलवायु थियो । यो मंगल ग्रहमा अवस्थित धेरै कठोर र जमेको पृथ्वी भन्दा फरक छ ।

यस अनुसन्धानका प्रमुख लेखक बेन्जामिन कार्डेनासले भने, ‘विशाल महासागरको अस्तित्व पछि तुरुन्तै हाम्रो दिमागमा आएको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण पक्ष भनेको जीवनको सम्भावना धेरै छ ।’

मंगल ग्रहमा जीवन खोज्ने ठाउँ
बेन्जामिनले भने, ‘यसले हामीलाई पुरानो जलवायु र यसको विकासको बारेमा बताउँछ । यी निष्कर्षहरूको आधारमा, हामीलाई अहिले थाहा छ कि मंगल ग्रहमा एक समय थियो जब यो पर्याप्त न्यानो थियो र यसको वायुमण्डल तरल पानीलाई सपोर्ट गर्न पर्याप्त आर्द्र थियो।’

ूपृथ्वीमा, हामी समयसँगै जम्मा हुने तलछटहरू हेरेर वर्तमानको इतिहास ट्रेस गर्छौं,’ उनले भने । वैज्ञानिकहरूले युएसजीएसको सफ्टवेयर प्रयोग गरेर नासाको मार्स अर्बिटरको डाटाबाट यस समुद्रको प्रमाण फेला पारेका छन् ।

वैज्ञानिकहरूले आफ्नो खोजमा ६५०० किलोमिटर लामो नदी उपत्यका क्षेत्रको अन्वेषण गरेका छन् । मंगल ग्रहको तटवर्ती क्षेत्रलाई एओलिस डोर्सा भनिन्छ र धेरै नदी उपत्यकाहरू छन् । यस क्षेत्रले यहाँ समुन्द्रको सतह धेरै उच्च रहेको संकेत गर्छ ।

यदि वैज्ञानिकहरूले मंगल ग्रहमा जीवनको प्रमाण खोज्ने हो भने यस्तो विशाल समुन्द्र सुरु गर्नको लागि उत्तम ठाउँ हुने अनुसन्धानकर्ताहरूले बताएका छन् । रातो ग्रहको आकाशमा परिक्रमा गरिरहेको नासाको रोभरले यहाँ जीवन खोज्ने उनले बताए । यसले सधैं पानी र जीवनको प्रमाण खोजिरहेको छ।