एजेन्सी । रोकिई रोकिइ गहिरो श्वास लिनु, मुटुको धड्कन बढ्नु र शरीरको तापक्रम बढेजस्तो लाग्नु यो सबै तब हुन्छ जब तपाईं एक अर्काको ओठमा चुम्बन गर्नुहुन्छ।
तर चुम्बन गर्दा यस्तो के हुन्छ जसले गर्दा तपाईमा उत्तेजना पैदा गर्छ ? यसलाई बुझ्न आवश्यक छ।

जब दुई व्यक्तिले एकअर्कालाई ओठमा चुम्बन गरिरहेका हुन्छन् तब सबै भन्दा पहिले तपाईंले स्पर्शको एक अनौठो अनुभूति प्राप्त गर्नुहुन्छ। यो हुन्छ किनभने तपाईंको ओठ धेरै संवेदनशील हुन्छ।

जननांगका केही भागहरू बाहेक, हाम्रो ओठको टुप्पोमा जति धेरै स्नायु न्यूरोन्सहरू छन् शरीरका अन्य भागहरूमा छैनन् । त्यसपछि हुन्छ छुट्टै स्वाद । हरेक मानिसको ओठमा छुट्टाछुट्टै प्रकारका स्वाद हुन्छ । केही मानिसहरू स्वाद पत्ता लगाउन अरूहरू भिन्न खालका हुन्छन् र प्रत्येक व्यक्तिको एउटा छुट्टै प्रकारको गन्ध पनि हुन्छ।

हामी किन चुम्बन गर्छौं भन्ने बारे अनेकौं सिद्धान्तहरू छन् । तर यसको केही पृथ्वीमा हाम्रो प्रारम्भिक अनुभव संग सम्बन्धित छ । हाम्रा आमाबाबुले हामीलाई सानो छँदा चुम्बन गर्नुहुन्छ। तिनीहरूसँगै, अरू धेरै मानिसहरूले हाम्रो पालनपोषणको समयमा हामीलाई चुम्बन गर्छन् ।

त्यो समयमा धेरै ओठको चुम्बन स्पर्शबाट उत्पन्न हुने उत्तेजनाले हाम्रो मस्तिष्कमा धेरै सकारात्मक तरंगहरू पठाउँछ । यसबाट हाम्रो मस्तिष्कले ‘किस’ अर्थात् चुम्बन र ओठको उत्तेजनालाई बाल्यकालदेखि नै प्रेम र सुरक्षाको भावनाको रूपमा चिन्ह अभ्यास गराउँछ ।

यसरी, जब हामी भावी जीवनमा आफूलाई अभिव्यक्त गर्न खोज्छौं, त्यसकै अनुभवले हुनसक्छ हामीले हाम्रो मुखलाई नै प्रयोग गछौं । हामीले पहिलो मानव चुम्बन कहिले, कहाँ र कसरी भएको हुन सक्छ भनेर पत्ता लगाउने प्रयास गरेका छौं ।

हामी जान्दछौं कि मानिस बाहेक अन्य प्रजातिका भालेहरू प्रजनन् समयमा मात्र वयस्क पोथी प्रजातीको शरीरको तल्लो भाग (योनी) मा आकर्षित हुन्छन् । त्यहाँ चुम्बन गर्छन ।

मानिसको भाले प्रजातीको भने ओठप्रति आकर्षण किन ?
केही मानवशास्त्रीहरूले ओठ ‘जननांगको फोटोकपी’ हो भन्ने विश्वास गर्छन् । तिनीहरूले महिला जननांगको रूप, आकार, संरचना र रङको नक्कल गर्छन् र केटी समागमका लागि तयार छिन् भन्ने भरपर्दो संकेत पाउँछन् ।

बेलायती जीवविज्ञानी डेसमन्ड मोरिसले लिपस्टिकमा केही अनुसन्धान गरे। उनले पुरुषहरूलाई महिलाको अनुहारका धेरै तस्बिरहरू देखाए र तिनीहरूमध्ये कुन सबैभन्दा आकर्षक छ भनेर सोधे। उनले बारम्बार एउटै जवाफ पाइन् । पुरुषहरूले ती महिलाहरू चयन गरे जसको ओठ सबैभन्दा गुलाबी र सबैभन्दा रातो रंगको थियो।

त्यसैले त्यहाँ केहि चीज छ जसले हाम्रो ध्यान ओठमा खिच्दछ र धेरै प्रजातिहरूले आफ्नो कामुकताको संकेतको रूपमा रातो रंग प्रयोग गर्छन्। कुनै पनि किसिमको चुम्बन गर्ने सबैभन्दा प्रारम्भिक उदाहरण लगभग २५ सय वा ३५सय वर्ष पहिले भारतीय वैदिक संस्कृतिमा पाइन्छ।

जसले देखाएको छ कि आँखाको तल त्यहाँ सेबेशियस ग्रन्थिहरू (तेल ग्रंथिहरू) छन् जसले प्रत्येक व्यक्तिको लागि एक छुट्टै गन्ध उत्पन्न गर्दछ।

चुम्बन संस्कृति
त्यसैले पुरातन उत्तर भारतमा मानिसहरूले एकअर्काको गन्ध सुँघ्ने गर्दथे र यस अवधिमा उनीहरूले आफ्नो नाक एकअर्काको गालामा टाँस्ने गर्दथे, जुन कहिलेकाहीँ चिप्लिएर ओठसम्म पुग्दथ्यो । त्यसैले उनीहरूले अनुभव गरे होलान कि ओठमा ओठ टाँसेर चुम्वन गर्नु गालामा नाक लगेर सुंघ्नुभन्दा रमाइलो हुन्छ ।

तर यदि हामीले पहिलो यस्तो किसिङ कल्चर कुरा गर्ने हो भने त्यसका लागि हामीले रोमतिर लाग्नुपर्छ । रोमलाई चुम्बन संस्कृतिको सुरुवातको गर्ने देशका रूपमा हेर्न सकिन्छ। उनीहरू तीन किसिमका चुम्बनहरू गर्थे । यी मध्ये एउटा सेभियम थियो – यो त्यो चुम्बन थियो जुन सालावा शब्दमा आधारित थियो र हामी यसलाई आज पनि ‘फ्रान्सेली चुम्बन’ को रूपमा प्रयोग गर्छौं । उनीहरू सधैं यसलाई प्रयोग गर्न मन पराउछन् ।

कतिपय ठाउँहरू यस्ता छन् जहाँ मानिसले चुम्बन गर्नुलाई खराब ठान्छन्, यो अचम्मको कुरा पनि होइन किनभने त्यतिबेला तपाईंले आजको जस्तो दाँत माझ्नु हुन्नथ्यो वा आजको जस्तो माउथब्रस प्रयोग गरिदैनथ्यो ।

तर, अहिले हामीले पहिले नगर्ने र नगरेका काम पनि गरिरहेका छौं । हामी एकअर्काको शरीरको गन्ध सुंघ्छौ, हातले थपथपाउँछौं, चाट्छौं, चुस्छौं र कहिलेकाँही टोक्छौं पनि । हामी यी सबै चीजहरू किन गरिरहेका छौं भने यसले एकअर्काको शरीरसँग सम्वन्ध स्थापित गराइरहेको छ । जसले गर्दा हामी एकअर्काको नजिक भएका छौ. र हाम्रो सम्वन्ध अझ बलियो र विश्वासिलो भएको छ । हाम्रो शरीरका विभिन्न हार्मोनहरू र न्यूरोट्रान्समिटरहरू (शरीरमा रहेको एक प्रकारको रासायनिक सन्देशवाहकहरू) उत्तेजित पार्ने काम गरिरहेको हुन्छ । यसले हाम्रो महत्वपूर्ण सम्बन्ध कायम राख्न सघाउ पुर्याइरहेको छ र चुम्बन यसको ठूलो हिस्सा हो ।