एजेन्सी, २५ फागुन । मोटोपनको समस्या विश्वभर मानिसमा बढ्दै गएको छ । अहिले एक अर्बभन्दा बढी मानिस मोटोपनाको शिकार छन् ।

मेडिकल जर्नल ल्यान्सेटमा प्रकाशित एक शोधपत्रका अनुसार विश्वभर मोटोपनाबाट पीडित एक अर्बभन्दा बढी मानिसमध्ये ८८ करोड मानिस वयस्क छन् भने १५ करोड ९० लाख बालबालिका छन् । टोंगा र अमेरिकी सामोआमा महिलाहरूमा सबैभन्दा छिटो मोटोपना बढेको छ।

समोआ र नाउरुमा पुरुषहरूमा मोटोपनाको उच्च दर छ। यहाँ ७० देखि ८० प्रतिशत वयस्कहरू मोटोपनाको शिकार छन्। बेलायतका पुरुषहरु माझ मोटोपना को मामलामा ५५औं सबैभन्दा छिटो बढ्दै गरेको देश हो। जबकि महिलाको हिसाबले यो ८७ नम्बरमा छ ।

वैज्ञानिकहरुको एक अन्तर्राष्ट्रिय टोलीले मोटोपनासँग लड्न नयाँ कदम चाल्नुपर्ने बताएका छन् । मोटोपनले मुटु रोग, टाइप २ मधुमेह र क्यान्सर जस्ता रोग निम्त्याउन सक्छ ।

मोटोपनाको र्याङ्किङ (मोटोपनाबाट पीडित व्यक्तिको प्रतिशत। यसमा उमेरको भिन्नतालाई पनि ध्यान दिइएको छ) अनुसार केही देशको अवस्था यस्तो छ।

१. अमेरिका पुरूषहरूमा सबैभन्दा छिटो मोटोपनाको हिसाबले १० औं र महिलाहरूमा मोटोपनाको सन्दर्भमा ३६ औं स्थानमा छ।

२. भारत महिलाहरूमा मोटोपनाको सन्दर्भमा कम १९ औं स्थानमा छ, जबकि यो पुरुषहरूमा २१ औं स्थानमा छ।

३. चीन महिलाहरु माझ मोटोपना को मामला मा ११ औं र पुरुषहरु मा ५२ औं स्थान मा छ।

बालबालिका र किशोरकिशोरीहरूमा मोटोपनामा तीव्र वृद्धि
इम्पेरियल कलेज लन्डनका वरिष्ठ अनुसन्धानकर्ता माजिद इज्जतीले बीबीसीलाई भने, ‘यी धेरै देशहरूमा मोटोपन स्वस्थ र अस्वस्थ खानाको कारण भएको छ ।’
उनी भन्छन्, ‘केही अवस्थामा, यो पनि मार्केटिङ कम्पनीहरूको आक्रामक रणनीति हो, जसले अस्वस्थ खानालाई बढावा दिन्छन्।’

यसबाहेक, कहिलेकाहीँ स्वस्थ खानाको मूल्य धेरै हुँदा वा उपलब्ध नहुने अवस्थामा पनि मानिसहरू मोटोपना बढाउने खालका खानेकुरालाई प्राथमिकता दिन्छन्। प्रोफेसर इज्जाती वर्षौं देखि मोटोपन तथ्याङ्क हेर्दै अवलोकन गर्दै छन्। मोटोपनाको बढ्दो गति र त्यसको बदलिँदो तस्वीर देखेर उनी छक्क परेका छन् । अहिले धेरै देशले मानिसमा मोटोपना बढ्ने समस्याको सामना गरिरहेका छन् ।

मानिसमा कम तौल हुने समस्या हुने ठाउँको संख्या पनि घटेको छ । प्रतिवेदनका अनुसार सन् १९९० देखि २०२२ सम्म बालबालिका र किशोरकिशोरीहरूमा मोटोपना दर चार गुणा बढेको छ । यो दर वयस्क महिलाहरूमा दोब्बर भन्दा बढी छिटो बढेको छ। वयस्क पुरुषहरूमा यो गति तीन गुणा हुन्छ। यसैबीच, कम तौल भएका वयस्कहरूको अनुपात ५० प्रतिशतले घटेको छ । तर, गरिब देशहरूमा अझै पनि यो समस्या रहेको अनुसन्धानकर्ताहरू बताउँछन्।

डब्लुएचओसँगको सहकार्यमा १५०० भन्दा बढी अनुसन्धानकर्ताहरूको सञ्जालले पाँच वर्ष वा सोभन्दा माथिका २२ करोड मानिसको उचाइ र तौल नापेको छ । यसका लागि उनले बडी मास इन्डेक्स अर्थात् बीएमआईको सहयोग लिएका थिए । यद्यपि, उनीहरू विश्वास गर्छन् कि यो शरीरको बोसो नाप्ने पूर्ण स्केल होइन।

केहि देशहरु को तुलनामा राम्रो डाटा छ। उनी भन्छन् कि बीएमआई एक धेरै लोकप्रिय मापन हो।