जनता टाइम्स

१९ जेष्ठ २०७६, आईतवार १३:२७

अमेरिकी म्यागाजिनको दावी : सिआइए र रअ मिलेर राजा वीरेन्द्रको वंशनाश, ज्ञानेन्द्र सिआइएको सहयोगी


काठमाडौं, जेठ १९

अमेरिकाबाट प्रकाशित एक म्यागाजिनले तत्कालीन राजा वीरेन्द्र शाहको वंशनाश हुने गरी भएको दरवार हत्याकाण्ड अमेरिकी गुप्तचर संस्था (सिआइए), भारतीय गुप्तचर संस्था (रअ) र नेपाली सेनाको एक समूहले मिलेर गरेकोे दावी गरेको छ । अमेरिकाको न्युयोर्क सिटीबाट प्रकाशन हुने म्यागाजिन मन्थ्ली रिभ्युले यस्तो दाबीसहितको लामो समाचार प्रकाशन गरेको हो ।

‘कम्यारिजन विटविन रिसेन्ट युएस ब्याक्ड कुप्स : कराकस एन्ड काठमाडौं’ शीर्षकमा पत्रकार वेन म्याडसेनले लामो फिचर लेख्दै पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र सिआइएको सम्पर्कमा रहेको भन्दै दावी गरेका छन । सो समाचारमा जनाइएअनुसार अमेरिकाले तत्कालीन भेनेजुयलाका राष्ट्रपति ह्युगो साबेज र नेपालका राजा वीरेन्द्रलाई सिध्याउन एकैखाले रणनीति अपानाएको उल्लेख छ । त्यो रणनीति भेनेजुयेलामा असफल भएको तर नेपालमा सफल भएको सो म्यागाजिनमा लेखिएको छ ।

म्यागाजिनमा लेखिएको फिचरअनुसार विपत तालिमका नाममा सिआइएले वीरेन्द्रको वंशनाश अभियान अघि बढाएको जिकिर गरिएको छ । म्यागाजिनमा जनाइएअनुसार तत्कालीन युद्धरत माओवादीसँग वार्ताका पक्षधर र भारतविरोधी राष्ट्रवादी भएकाले वीरेन्द्रको वंशनाश रअसँग मिलेर अमेरिकाको गुप्तचर सिआइएले गरेको हो । सो म्यागाजिनले लेखेको छ, ‘दरबार हत्याकाण्ड हुनुभन्दा केही महिनाअगाडि नेपालमा सिआइएले एक कार्यालय स्थापना गर्यो । यो कार्यालय स्थापनासँगै अमेरिकाबाट अमेरिकी सेनाका स्पेसन अपरेसन्स फोर्सेसका सदस्य नेपाल आएका थिए । उनीहरुले ‘बेली नाइन्टिगेल वान’ नामक गोप्य अभ्यास गर्न थाले ।

अभ्यासलाई वैधता दिन भूकम्प विपत तालिमको नाम दिइएको थियो ।’ सो फिचरमा उल्लेख भएअनुसार अभ्यास टिममा अमेरिकाको मनोवैज्ञानिक कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने साइकोलो अपरेसन्सका सदस्य पनि सहभागी थिए । यही साइकोलोजिकल टिमले नै दरबार हत्याकाण्ड राजकुमारबाट भएको भनेर विश्वभर हौवा फिँजाएको सो म्यागाजिनले लेखेको छ । सुरुमा तत्कालीन प्रधानमन्त्री गरिजाप्रसाद कोइरालाले स्वाचालित हतियार आफैं पड्केर परिवार सकिएको र पछि दीपेन्द्रको प्रेम सम्बन्धले परिवारमा आएको खटपटले परिवारको हत्या गरे भनेर हल्ला गर्नुमा साइकोलोजिकल टिमको डिजाइन भएको जिकिर सो म्यागाजिनको समाचारमा उल्लेख छ ।

दरबार हत्याकाण्डपछि वीरेन्द्र परिवारको लास उठाउन अमेरिकाका तत्कालीन प्यासिफिक कमान्डर डेनिस ब्लेरको नेतृत्वमा तालिम दिएका नेपाली सैनिक कमान्डोले काम गरेको पनि म्यागाजिनमा लेखिएको छ । ब्लेरकै सहयोगमा इस्ट टिमोरमा पनि सैनिक कु भएको म्यागाजिनले लेखेको छ । यो सबै योजना सिआइएका तत्कालीन निर्देशक जर्ज टिनेटले गरेको सो म्यागाजिनको जिकिर छ ।

सो म्यागाजिनले पूर्वराजा ज्ञानेन्न्द्रमाथि पनि संगीन आरोप लगाएको छ । उस्ले दरवार हत्याकाण्डपछि राजा ज्ञानेन्द्र सिआइएका सहयोगी बनेको ठोकुवा गरेको छ । रिचर्ड निक्सन र जेनेरल फोर्ड राष्ट्रपति हुँदा अमेरिकाकाले विदेश सचिव र रक्षा सल्लाहकार रहेका हेन्री किसिन्जरसँग ज्ञानेन्द्रको सम्बन्ध भएको सो म्यागाजिनको दावी छ ।

अमेरिकी राष्ट्रपति जेनेरल फोर्ड प्रशासन र किसिन्जरसँग ज्ञानेन्द्रको सन १९७० देखिकै सम्बन्ध भएको भन्दै म्यागाजिनले दरबार हत्याकाण्डको डिजाइनमा महाराजगन्जस्थित सिआइएको अफिस बनाइएको र जुन ज्ञानेन्द्रको आवास नजिक भएको दाबी गरिएकोे छ ।दरबार हत्याकाण्डका दिन भेला भएका वीरेन्द्र परिवारसँगै उपस्थित ज्ञानेन्द्रका छोरा पारसलाई केही नहुनु तर अरुको वंशनाश हुनु रहस्य भएको सो म्यागाजिनको समाचारमा उल्लेख छ ।