एजेन्सी, ९ असोज । दक्षिण अमेरिकी देश चिलीको एक सुनसान उपत्यकामा एउटा पुरानो रुख रहेको छ । यो विशाल रुख देख्दा आकाशलाई छाता बनाएको जस्तो लाग्छ । यो संसारको सबैभन्दा पुरानो रूख हुन सक्छ ।

एउटा नयाँ कम्प्युटर मोडेलले ‘ग्रान अबुएलो’ नामको यो रुख करिब ५४०० वर्ष पुरानो हुन सक्ने देखाएको छ । यदि यसको मिति पुष्टि भयो भने, ग्रान अबुएलो क्यालिफोर्नियाको ब्रिसलकोन पाइन भन्दा ६०० वर्ष पुरानो हुनेछ, जुन हाल सबैभन्दा पुरानो रूखको लागि आधिकारिक रेकर्ड राख्छ ।

ग्रान अबुएलोको सही उमेर अझै पुष्टि भएको छैन। किनभने यसको लागि डेन्ड्रोक्रोनोलोजी विधि चाहिन्छ। यस विधिमा रूखको बोक्राको विश्लेषण गरिन्छ । यसलाई रूखको उमेर निर्धारण गर्न सबैभन्दा सही मानक मानिन्छ । हालको डाटा अझै अपूर्ण छ।

अझै पनि यस मोडेलको लागि प्रयोग गरिएको तथ्याङ्क सार्वजनिक रूपमा जारी गरिएको छैन र यसलाई कुनै जर्नलमा प्रकाशनको लागि पठाइएको छैन ।

समस्यामा रूख
पेरिसको क्लाइमेट एन्ड इन्भायरमेन्टल साइन्सेस ल्याबोरेटरीका जलवायु वैज्ञानिक तथा यो मोडल बनाउने अन्वेषक जोनाथन बारिचेभिच भन्छन्, रुखको उमेर जुनसुकै होस्, रूख खतरामा छ र संरक्षण गर्न आवश्यक छ। पर्यटनका कारण यो रुखको अवस्था बिग्रँदै गएको उनले बताए । यससँगै जलवायु परिवर्तनले पनि रुखलाई असर गरिरहेको छ ।

रुख कति पुरानो हो
ग्रान अबुएलो वास्तवमा एलर्स भनिने रूखको एक प्रजाति हो। यो उलर्स नेसनल पार्क चिलीमा छ। जोनाथनका अनुसार यो रुखको उचाइ करिब ६० मिटर छ । सुरुमा यो रुख ३५०० वर्ष पुरानो भएको मानिन्थ्यो ।

तर वैज्ञानिकहरूले यस रूखको उमेरलाई व्यवस्थित रूपमा विश्लेषण गरेका छैनन् । २०२० मा, जोनाथन र उनका सहकर्मीहरूले रूखलाई नोक्सान नगर्ने प्वाल ड्रिल गरे। यसले रूखको २४६५ वर्षको मुन्द्रा फल्यो । रुखको व्यास ४ मिटर छ, त्यसैले यसको केन्द्रमा पुग्न सकिँदैन। त्यसैले यसको वास्तविक जानकारी पाउन सकिएन । तर कम्प्युटर मोडलबाट रुख ५४०० वर्ष पुरानो भएको मानिन्छ ।